Sleutelcompetentie: leercompetenties
De vaardigheden onderzoekscompetenties, innovatiedenken, creativiteit, probleemoplossend en kritisch denken, systeemdenken, informatieverwerking en samenwerken hangen vast aan deze sleutelcompetentie.
Leeropvattingen, motivatie en leerstrategieën
Eén van de belangrijke bouwstenen is zichzelf als lerende begrijpen en positioneren ten aanzien van leren in het algemeen en van specifieke leerdomeinen. De leerling verwoordt hoe belangrijk hij/zij een opdracht vindt en welke opvattingen hij/zij daarover heeft.
Daarnaast geeft de leerling aan welke competenties er nodig zijn om de opdracht te realiseren en verbindt die met de eigen sterktes en verbeterpunten. Bewustwording, leerstrategie en leermotivatie komen onder de aandacht.
Informatie verwerven en verwerken
Daarnaast moeten leerlingen geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools inzetten om informatie digitaal en niet-digitaal kritisch te verwerven, beheren en verwerken rekening houdend met het beoogde leerresultaat en -proces. Om (digitale) informatie te verwerven is het namelijk belangrijk dat de leerling de meest efficiënte en effectieve zoekstrategie(ën) gebruikt.
Aanvankelijk krijgen de leerlingen hiervoor nog zoekstrategieën aangereikt. Nadien wordt van de leerlingen verwacht dat ze de gevonden bronnen en informatie beoordelen aan de hand van richtvragen. De leerlingen leren ook, aan de hand van een stappenplan, de gevonden informatie te verwerken tot een bruikbaar geheel en hanteren daarbij overzichten. Ook het presenteren en beheren van de verwerkte informatie komt aan bod.
Onderzoekscompetentie
De volgende bouwsteen is een (onderzoeks-)probleem (v)erkennen en een antwoord of oplossing zoeken gebruikmakend van geschikte (leer-)activiteiten, strategieën en tools. De leerlingen voeren stapsgewijs een onderzoekstechniek of oplossingsstrategie uit op basis van criteria, een onderzoeksvraag en een hypothese. Ten slotte zullen de leerlingen een antwoord formuleren op de onderzoeksvraag aan de hand van richtlijnen.
Leerproces reguleren
Leerlingen moeten hun leerproces, leerresultaat en leeropvattingen kunnen reguleren. Daarnaast krijgen ze criteria aangereikt om hun leerresultaat en leerproces te beoordelen.
Omdat de reflectie over het doorlopen proces en de verkregen resultaten zowel tussentijds als aan het einde van het proces belangrijk is, worden reflectiemomenten afgesproken tussen leraar en leerlingen. Door hun leerproces en -resultaat te beoordelen krijgen leerlingen zicht op sterke en zwakke punten. Door die sterktes en zwaktes te analyseren, krijgen ze zicht op mogelijke verbeterpunten zodat ze hun leerproces en -resultaat kunnen bijsturen.
Leerproces samen vormgeven
Samen het leerproces vormgeven, is een andere bouwsteen. Daarbij gaat het om het samen bepalen van doelen, gedeelde stappenplannen en feedback(tools). Leerlingen moeten ook domeinspecifieke terminologie, symbolen en voorstellingen gebruiken. In elke sleutelcompetentie is aandacht voor een verzorgd taalgebruik essentieel.
Bij domeinspecifieke taal gaat het onder meer om woorden en uitdrukkingen die alleen in een bepaalde sleutelcompetentie of wetenschapsdomein voorkomen (bv. atoomnummer), maar het kan ook gaan om woorden en uitdrukkingen die er een heel specifieke betekenis krijgen.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Stress bij leerlingen: Tips
Als leerkracht kan je je leerlingen helpen ontdekken wat hen in stressmodus drijft, wat hun draagkracht is en hoe ze hun stresspieken kunnen afvlakken.
Stress laat zich in heel wat gevallen wel temmen, als je én mildheid aan de dag legt …
Downloadbaar lesmateriaalNieuw -
Femke Verschueren over faalangst
Faalangst is een venijnig beestje. Het nestelt zich in meer hoofden dan je zou vermoeden. Ook in die van leerlingen die goed presteren. Daar kan actrice en zangeres Femke Verschueren over meespreken. Toch merkt ze dat het niet heel veel gebeurt: …
VideoNieuw -
Stop, denk, doe: Stappenplan
Stop-denk-doe-controleer stappenplan met extra verduidelijkingsvragen voor de leerlingen per stap.
Picto's van Word.
Downloadbaar lesmateriaal (6)GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Onlinehulp voor leerlingen: Tools en apps voor als je hulp zoekt
Een overzicht van tools en hulplijnen voor leerlingen waar ze zelfstandig of begeleid mee aan de slag kunnen gaan.
De tools zijn ingedeeld in vier categorieën:
- gezondheid,
- studiekeuze,
- leren en studeren,
- je goed voelen.
Helemaal onderaan …
WebsiteAndere functie -
De Wonderlijke Wandeling: Wetenschappelijke speurtocht met opdrachten
Op deze wetenschappelijke speurtocht vol leuke opdrachtjes vind je wetenschap waar je het niet verwachtte. Je ontdekt hoe je een standbeeld meet zonder erop te klimmen, hoe je je evenwicht houdt zonder in de Graslei te vallen, hoe kleuren werken …
Aankondiging (4)Ander -
Ella, de cyberheldin: Lesproject over cyberveiligheid
Ella, onze cyberheldin, heeft een onverzadigbare nieuwsgierigheid, lost graag problemen op en is ontzettend geïnteresseerd in technologie. Wanneer haar vrienden in de problemen komen door een cyberhack, schiet zij meteen te hulp. Ontdek hoe …
Downloadbaar lesmateriaal (6) -
Artonaut: Tentoonstellingen intenser beleven
De Artonaut is een kaartenset van en voor Ruimtereizigers vol prikkelende opdrachten om musea nog intenser te beleven. Dwaal af van voorgeschreven paden, zwerf door betekenissen en struikel over details.
Want kunst is voor iedereen! Iedereen …
Fysiek materiaal (5)Leerkracht -
Groeibundel
De groeibundel kan gebruikt worden na elke vakantie als reflectiedocument, bij kindgesprekken of bij ondersteuningsmomenten om meer inzicht te krijgen in wat goed loopt en waarin ze nog kunnen groeien. Er wordt aandacht besteed aan …
Downloadbaar lesmateriaal (109)GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Word een WaterWijze klas of school: Traject
Word een WaterWijze klas of school vanaf september 2024. Ga samen de uitdaging aan om leerlingen duurzame keuzes te leren maken en zo hun watervoetafdruk te verkleinen op school wat betreft voeding, kledij, papier, direct water ... Zo dragen we …
tot
Nascholing of activiteit -
Een veilige omgeving om fouten te maken is essentieel
Je krijgt in het artikel handige tips om een veilige omgeving te creëren waarin fouten maken toegelaten is en aanvaard wordt.
Op de bijhorende poster staan mogelijke oplossingen op de stelling: 'Als ik iets fout heb gedaan dan …
Artikel (13)Ander -
Reclamebureau in de klas: Opdracht
Lessite waarbij de leerlingen de opdracht krijgen om promomateriaal te ontwerpen voor de school. Daarbij kunnen ze kiezen om:
- een promofilmpje van de school te maken;
- een flyer van de school te ontwerpen;
- een poster voor de opendeurdag te …
Website (23)Leerkracht, ICT-coördinator, … -
Filmpje maken: Vakoverstijgende opdracht
Deze opdracht is vakoverstijgend. De leerlingen maken met het programma Biteable een filmpje over zichzelf. De opdracht is opgebouwd volgens de OVUR-methode. De leerlingen werken met deze opdrachten ook aan sociale vaardigheden en aan leren leren. …
Downloadbaar lesmateriaal (19)Leerkracht, ICT-coördinator, …