Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Een speurtocht in de omgeving van de school: Lesfiche 8.3
In dit uitgewerkt lesvoorbeeld zie je hoe een game ingezet kan worden in je les. De lesfiche bevat informatie over wanneer en waarom je dit soort les zou gebruiken en hoe de les er concreet uitziet. De games die je voor deze les kan …
Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht -
De school(omgeving) herontwerpen en (na)bouwen: Lesfiche 3.3
In dit uitgewerkt lesvoorbeeld zie je hoe een game ingezet kan worden in je les. De lesfiche bevat informatie over wanneer en waarom je dit soort les zou gebruiken en hoe de les er concreet uitziet. De games die je voor deze les kan …
Downloadbaar lesmateriaal (11)Leerkracht -
Al bouwend leren over de stad: Lesfiche 3.2
In dit uitgewerkt lesvoorbeeld zie je hoe een game ingezet kan worden in je les. De lesfiche bevat informatie over wanneer en waarom je dit soort les zou gebruiken en hoe de les er concreet uitziet. De games die je voor deze les kan …
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht -
België, Europa en de wereld: Lesfiche 3.1
In dit uitgewerkt lesvoorbeeld zie je hoe een game ingezet kan worden in je les. De lesfiche bevat informatie over wanneer en waarom je dit soort les zou gebruiken en hoe de les er concreet uitziet. De games die je voor deze les kan …
Downloadbaar lesmateriaal (9)Leerkracht -
KLAAR over KLAAR
Korte video van KLAAR waarin uitgelegd wordt wat KLAAR is en wat KLAAR doet.
Je vindt deze video's op VRTNWS en op Het Archief voor Onderwijs.
Video -
Klassen zonder muren: een MOS-praktijkboek over buitenles
In deze brochure getuigen leerkrachten uit basis en secundair onderwijs over hun ervaringen met buiten lesgeven.
Wat zijn de voordelen? Hoe begin je eraan? Wat zijn de drempels en hoe overwin je ze?
Je hoort ook wetenschappers aan het woord over de …
Downloadbaar lesmateriaal (8)