Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Patronen: Lespakket
Patronen kennen kinderen misschien van hun kledij (denk aan streepjespatronen, bloemetjes, bolletjes, eenhoorns ...) Maar ook in het dagelijks leven kom je op heel wat plaatsen patronen tegen, denk maar aan de bakstenen van de muren of de rijtjes …
Downloadbaar lesmateriaal (5) -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
The Grand Budapest Hotel: Lesmap bij de film
In deze lesmap vind je verschillende ideeën om in de klas aan de slag te gaan rond de film The Grand Budapest Hotel.
Verhaal
The Grand Budapest Hotel vertelt de avonturen van Monsieur Gustave, de legendarische conciërge van een …
Downloadbaar lesmateriaal -
CK-12 Foundation: Online leermateriaal
Online en op eigen tempo studeren met geïntegreerd visueel leermateriaal.
Website (3)Leerkracht -
Building learning labs and innovative learning spaces
Een praktische gids die door European Schoolnet is ontwikkeld om scholen en leraren te ondersteunen in het uitrollen van STEM-labo's en een Future Classroom. De middelbare school RHIZO Lyceum OLV Vlaanderen wordt in deze gids als …
ArtikelLeerkracht -
Wat is kunst? Dat is kunst!: Lesidee
Leerlingen gaan op zoek naar de eigenschappen van onroerend erfgoed via foto's. Ze leren fotografische technieken te gebruiken en oefenen hun muzische vaardigheden.
Downloadbaar lesmateriaal (8) -
Oud en nieuw: Lesidee
Aan de hand van oude foto's vergelijken de leerlingen de huidige toestand van onroerend erfgoed met die van toen. Wat zijn de verschillen? En de gelijkenissen?
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Oud en nieuw: Lesidee
Aan de hand van foto's vergelijken de leerlingen de huidige toestand van onroerend erfgoed met die van toen.
- Wat zijn de verschillen en gelijkenissen?
- Welk bronmateriaal kunnen ze gebruiken?
Downloadbaar lesmateriaal -
Monumentenstrijd in de klas: Lesidee
De klas beslist welk historisch gebouw of ander onroerend erfgoed bekroond wordt. De leerlingen voeren campagne voor hun favoriet met een ludieke actie, petitie of een stunt.
Downloadbaar lesmateriaal (7) -
In vogelvlucht: Lesidee
De leerlingen vertrekken van luchtfoto's en zetten hun observaties om in een grondplan of 3D-voorstelling. Schaal, vogelperspectief ... komen aan bod.
Als extra: hoe maak je een blauwdruk?
Downloadbaar lesmateriaal (6) -
Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet: Lesidee
De leerlingen bestuderen onroerend erfgoed via verschillende methodieken: probeer eens geblinddoekt (voelen aan materialen), tekenen via een omschrijving van een medeleerling, een tekst over je favoriete plek ...
Downloadbaar lesmateriaal (7) -
Huizen kijken: Lesidee
Op stap in de schoolomgeving leren leerlingen gevels observeren uit heel verschillende periodes. Ze maken schetsen, fotograferen en denken ook na over de architecturale waarde van recente woningen.
Downloadbaar lesmateriaal (6)