Sleutelcompetentie: ruimtelijk bewustzijn
Ruimtelijk bewustzijn ontwikkelen heeft te maken met vaardig worden in ruimtelijk relationeel denken en bewust ruimtelijk handelen.
Ruimtelijk bewustzijn is gestoeld op een sterk mentaal kaartbeeld en een breed ruimtelijk referentiekader. Dit verrijken we doorheen de jaren met relevante kennis van de situering van plaatsen, patronen processen … op aarde maar ook in het zonnestelsel en het heelal. Het gaat hierbij om zowel fysische als sociaal-economische thema’s. De leerlingen leren daarnaast een aantal basisprincipes van ruimtelijke lokalisatie.
Plaatsen van elkaar onderscheiden
Naast de situering is er aandacht voor plaatsbegrip. We plaatsen lokale, nationale en internationale gebeurtenissen in een geografisch kader. Aan de hand van zogenaamde 'landschapsvormende' lagen bouwen leerlingen systematisch een breed geografisch kader op. Voorbeelden van die lagen zijn vegetatie, reliëf, bevolkingsdichtheid, welvaart … De leerlingen leren kenmerken van een bepaalde plaats beschrijven en onderzoeken en kunnen zo plaatsen van elkaar onderscheiden.
Ruimtelijke patronen en processen
Na de beschrijving van het landschap gaan we dieper in op het dynamische aspect. Leerlingen herkennen, begrijpen en voorspellen processen en interacties waardoor plaatsen voortdurend veranderen.
Voorbeelden van zulke interacties zijn die tussen politiek-economische variabelen en migratiestromen of die tussen klimaatverandering en landbouw. We bekijken het ruimtelijke systeem als geheel, wat meer complexe denkvaardigheden vereist, en waarbij de nadruk ligt op het verklarende en het onderzoekende.
Van atlas tot bodemonderzoek
Tot slot maken we kennis met het instrumentarium om ruimtelijke patronen en processen te onderzoeken. Leerlingen gebruiken materialen en instrumenten zoals atlassen, GIS-viewers en terreintechnieken (bv. bodemonderzoek).
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Het versterken van de Pedagogical Content Knowledge in PAV: PCK-module voor student-leraren en leraren
Project Algemene Vakken (PAV) is een complex vak om te onderwijzen. Het is een geïntegreerd vak dat inhouden uit volgende uiteenlopende disciplines combineert:
- Nederlands,
- wiskunde,
- natuurwetenschappen m.i.v. STEM, …
Downloadbaar lesmateriaal -
Europese Unie: Kaart
Kaart van de Europese Unie, Nederlands (of in een andere Europese taal), in A4-formaat.
Per land vind je deze info: vlag, hoofdstad, oppervlakte, bevolking, munt.
Je kan deze kaart downloaden of bestellen.
Downloadbaar lesmateriaal -
Aangereikte doelen: Kruistabel
Het oorspronkelijke puntenboek werd omgezet naar een kruistabel. Zo kan je een goed overzicht bewaren van de aangereikte doelen per evaluatie.
Daarnaast werd een tabblad toegevoegd waarin je per evaluatie kan aanduiden aan welk onderdeel van de …
Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht -
Puntenboekje in Excel: Overzicht rond ruimtelijk en historisch bewustzijn en burgerschapscompetenties
Dit leermiddel is een verrijking van Puntenboekje in Excel.
In dit leermiddel is de toevoeger het echter op een andere manier gaan gebruiken en maakte ze enkele aanpassingen, aangezien het in het originele document niet mogelijk was om …
Downloadbaar lesmateriaal (4)Leerkracht -
Mei plasticvrij: Inspiratielijst
Binnenkort start Mei Plasticvrij weer, een bewustwordingscampagne over de impact van onze plastic consumptie op het milieu.
Er bestaan heel wat fysieke en digitale educatieve materialen om tijdens deze maand aan de slag te gaan rond het gebruik van …
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Differentiatie- en verrijkingsmateriaal voor hoogbegaafden: Overzicht
Een tabel met materialen en methodes van uitgeverijen die kunnen gebruikt worden bij differentiatie en verrijking voor cognitief sterke leerlingen.
Er wordt vermeld voor welk vak en in welk leerjaar ze bruikbaar zijn.
Downloadbaar lesmateriaal (10) -
Klimaat en milieu: Interessante sites
Een oplijsting van sites betreffende klimaat en milieu met vermelding van de doelgroep.
Downloadbaar lesmateriaal (17)Leerkracht -
Monumentenlogboek: Lesidee
Bezoek en onderzoek hetzelfde onroerend erfgoed meerdere jaren na elkaar en creëer een band ermee. Zo volgen de leerlingen jaar na jaar de evolutie, noteren ze dit in een logboek en doen ze metingen.
Downloadbaar lesmateriaal -
Monumenten in verval, verval in monumenten: Lesfiche
Via een (fictieve) brief van de burgemeester krijgt de klas de vraag om het erfgoed in de schoolomgeving te onderzoeken.
Welke elementen (binnen of buiten) hebben schade geleden en moeten hersteld of gerestaureerd worden? De leerlingen stellen een …
Downloadbaar lesmateriaal -
EDUbox Mobiliteit: Educatieve tool van VRT NWS
Of we nu naar school of de sportclub gaan of op bezoek bij familie of vrienden: we verplaatsen ons meermaals per dag. Mobiliteit speelt dus een belangrijke rol in ons leven. En toch heeft Vlaanderen heel wat verkeersproblemen. Deze EDUbox helpt …
Downloadbaar lesmateriaal -
Botsende belangen: Lesidee
Lesidee Botsende belangen rond het thema Ontdek onroerend erfgoed in je schoolbuurt.
In een stellingenspel praten leerlingen over onroerend erfgoedzorg en denken ze na over de maatschappelijke keuzes die hierbinnen gemaakt worden. Bij het …
Downloadbaar lesmateriaal